نشریه زنان روستایی و عشایری توسعه پایدار برای زنان روستایی و سازگاری با تغییرات اقلیمی
به مناسبت روز جهانی «زنان و دختران در علم: عوامل هان زندگی روزمره زنان بامنابع آب بهم آمیخته است، آنها هر روز برای انجام امورخ انواده ازخانه تامزرعه با منابع آب سروکار دارند. علاوه بر مشارکت در مزارع، زنان در کشورهایی که به آب سالم دسترسی ندارند، بر اساس آمارهای موجود هر روز بیش از ۱۵۲ میلیون ساعت وقتشان صرف حمل دبه های آب برای مصرف خانواده می کنند. بزرگی همین عدد کافیست که زنان به عنوان یکی از ذینفعان منابع آب به رسمیت شناخته و به تصمیم گیرندگان اصلی آب تبدیل نماید.
علاوه بر این تجربیات برخی از کشورها که مشارکت زنان در همه سطوح را پذیرفته اند نشان می‌دهد که مشارکت زنان باعث بهبودی عملکرد سیستم های آب، افزایش دسترسی به آب، افزایش مزایای اقتصادی و زیست محیطی و بهبود کیفیت زندگی در سطوح مختلف شده است.
به عنوان مثال، در هند، اخیراً زنان به عنوان مکانیک پمپ دستی آموزش دیده و مجوز دریافت کرده اند و مشتریان آنها را نسبت به مکانیک‌های مرد در دسترس‌تر و پاسخ‌گوتر ارزیابی می‌کنند، زیرا بسیاری از این زنان می‌دانند که شکستگی پمپ دستی باعث می‌شود که دختران و زنان مجبور شوند مسافت‌های طولانی را برای کولبری آب طی کنند، زمانی که می تواند صرف آموزش و اشتغال شان شود در مسیر حمل آب هدر می رود.
در بلوچستان پاکستان تیمی از زنان محقق طرح استفاده مجدد از یک مخزن بلااستفاده برای تامین آب یک روستا با بکارگیری خطوط لوله غیرفعال، پیشنهاد و اجرا کردند که نه تنها مقرون به صرفه تر از طرح اولیه تیم مردان بوده بلکه تغییرات بعد از آن منجر به مدیریت بهتر آب و بهبود کیفیت زندگی شد. چهار سال بعد این روستا با سرمایه گذاری در توانمندسازی زنان و تشویق حضور زنان در سیاست و رونق اقتصادی و اشتغال، مدرسه جدیدی برای دختران ساخت که مانع ازدواج کودکان به دلیل فقر شد.
در مالاوی، تیم‌های بازرسی که عمدتاً از مهندسان زن تشکیل شده‌اند، چندین بار در روز به وضعیت لوله‌های آب در مسیرهای روستایی نظارت می‌کنند و نشت آب و نیاز به تعمیر را گزارش می‌دهند.
زنان در منطقه ماگلانگ جاوه در اندونزی، به دلیل عدم تعهد مقامات سیاسی، خود به حل مشکلات سیستم آب موجود اقدام نموده و به موفقیت دست یافتند. ایده ها و راه حل های آنها مبنایی برای بازسازی کامل سیستم آب شد، و این زنان اکنون در مدیریت سیستم های آب مشارکت فعال داشته و با تشکیل انجمن های محلی گفتگوی آب سالم، دسترسی به آب سالم و بهره برداری درست از آن را به یک دغدغه در سطح جامعه تبدیل کرده اند.
ارزیابی انجام شده توسط بانک جهانی نشان می‌دهد که مشارکت زنان حتی در پروژه های ساده می‌تواند اثربخشی پروژه‌های آب را شش تا هفت برابر نسبت به پروژه‌هایی که بدون مشارکت زنان انجام می شود افزایش دهد.
مطالعات بیش از دو دهه به این نتیجه رسیده‌اند که نقش زنان در بخش آب مستلزم تغییر اساسی‌تر در حکمرانی و سیاستگذاری منابع آب، شفافیت و تغییر نگرش رهبران و سیستم حکمرانی به زنان است.
در بخش مدیریت منابع آب بطور مشخص پایداری زمانی تحقق پیدا می کند که از ظرفیت همه مردم اعم از مردان و زنان به طور مساوی استفاده شود چرا که آب اساسا یک خیر عمومی است.
علاوه بر این تحقیقات بانک جهانی همچنین نشان می دهد که فسادپذیزی زنان بسیار کمتر از مردان است، زنان به نسبت به مردان آب را طور عادلانه تری به اشتراک می گذارند، به خصوص در مواقع کمبود، توزیع عادلانه را به دقت مد نظر قرار می‌دهند.
متأسفانه با وجود این تجربیات؛ در کشورهای درحال توسعه به دلیل نگرش‌های فرهنگی به زنان، کمتر از ۱۷ درصداز زنان بطورجدی درسطوح سیاست گذاری، تحقیق و توسعه و اجرای سیاست‌ها مشارکت داده شده اند و البته درعین حال در همین کشورها کولبری آب وظیفه زنان است !!
گزارش سال ۲۰۱۴ توسط انجمن بین المللی آب نشان داد که بیش از ۱۵ کشور در حال توسعه در بکارگیری زنان در مدیریت و پژوهش‌های مربوط به آب کم کارند و سیستم مردانه حکمرانی آب میلی در مشارکت دادن زنان ندارد .
این درحالی است که در این گزارش آمده است که در کشورهایی که از ظرفیت زنان در بخش های مختلف از مدیریت تا اجرا، نظارت و تحقیق و توسعه آب استفاده شده، زنان مأموریت شان را عمدتاً مسئولانه و کاملا حرفه ای با دستاورد قابل توجه انجام داده اند.
دسترسی عادلانه به آموزش عالی، اجرای سیاست توزیع عادلانه فرصت‌ها برای همه انسان ها ورای جنسیت، افزایش آگاهی اجتماعی و مطالبه گری در همه سطوح برای مشارکت هرچه بیشتر زنان در مدیریت منابع آب ضروری است و زنان شایستگی خود را برای مشارکت مؤثر در مدیریت منابع آب ثابت کرده و درجهت تحقق اهداف توسعه پایدار می توانند الگوی نسل آینده باشند./ مهتا بذرافکن
